منطقه «گرمی» از کهن ترین مناطق دشت مغان است و آثار تاریخی به دست آمده از آن نشان گر قدمت بالای این شهرستان است. گرمی یکی از شهرستان های مجاور دشت مغان است که از لحاظ شرایط طبیعی یک منطقه کشاورزی و دام پروری است. صنایع دستی این شهرستان را گلیم بافی و قالی بافی تشکیل می دهند. گر چه صنایع متوسط و بزرگ در این منطقه دارای اهمیت چندانی نیست ولی از نظر صنایع دستی، تولیدات این منطقه قابل اهمیت است. نوعی ورنی یا گلیم ریز فرش نما در روستای اینجلو تولید می شود که در نوع خود منحصر به فرد بوده و یکی از اصلی ترین تولیدات سنتی گرمی محسوب می شود. شال بافی در اجارود و روستاهای تابعه آن رواج زیادی دارد و هنرمندان این رشته، کالاهای بسیار مرغوبی به بازار مصرف عرضه می دارند. از دیگر صنایع دستی گرمی می توان خورجین و پلاس و شال گردن و بافتن دوزی را نام برد.

  جغرافیا و طبیعت:

شهرستان گرمی از جنوب به دامنه کوههای صلوات , از شمال به کوههای خروسلو از غرب به رود دره رود و از شرق به بالقار چای (بالهارود) محدود می‌شود. پست ترین نقطه شهرستان در شمالغرب شهرستان و در روستای خان محمدلو واقع است که حدود ۲۴۰ متر از سطح دریا ارتفاع دارد و مرتفع ترین نقطه شهرستان کوههای صلوات در جنوب است که به حداکثر ۲۵۰۰ متر ارتفاع دارد. رودهای مهم شهرستان عبارتند از: بالقار چای , دره رود, سامبول چایی , زنگیر چایی, گرمی چایی, داش دیبی بارش سالانه در شهرستان از شرق به غرب و از جنوب به شمال کاهش می‌یابد به طوری که بارش در منطقه داش دیبی (منتهی الیه شرق شهرستان) به ۵۰۰ میلیمتر در سال و در منطقه خان محمدلو (منتهی الیه شمالغربی شهرستان) به کمتر از۲۵۰ میلیمتر می‌رسد. بطور کلی میزان بارش در شهرستان از متوسط بارش کشور بیشتر است و موجب شده تا تا کشاورزان آن به محصول خوبی از غلات وحبوبات خصوصا گندم، جو، نخود و عدس دست یابند.

 

جمعیت:

جمعیت این شهرستان در سال ۱۳۸۵ به حدود ۱۲۸ هزار نفر رسید.مردم این شهرستان مسلمان و ۹۹٪ شیعه می‌ باشند و به زبان ترکی آذربایجانی سخن می‌گویند.

جاذبه‌های گردشگری:

شهرستان گرمی آب وهوایی مطبوع و خنک در تابستان و زمستانهایی نه چندان سرد دارد. وجود کوه‌های سر سبز، چشمه ساران متعدد، دریاجه سد گیلارلو، منطقه جنگلی انی و آلیله، نوار مرزی آذربایجان، رودخانه‌های دره رود، بالهارود، جیین چایی، روستاهای تنگ، تولون ،خانکندی، قوزلو، بیک باغی، افجه، افسوران، مولان، و سایر روستاهای منطقه قره آغاج از جاذبه‌های دیدنی آن می‌باشد.

 

  تاریخ:

قدمت تاریخی این شهرستان چند هزار سال هم تخمین زده می‌شود. مهمترین محل تاریخی شهرستان که در کتب تاریخی نیز به کرات به ان اشاره شده‌است قلعه برزند در غرب شهرستان می‌باشد که قلعه افشین در جنگ با بابک خرمدین بوده‌است. در بالای تپه‌های اطراف آن گورهای مربوط به پیش از اسلام کشف شده‌است. آثار و اشیاء تاریخی ارزشمند مربوط به دورهٔ ایران باستان که از منطقهٔ گرمی کشف شده در موزهٔ کاشان نگهداری می‌شود.تپه باستانی(آغامعلی تپه سی) سند معتبری از پیشینه تاریخی این شهربوده که در ۹ کیلومتری شهر و در نزدیکی روستای(شکرلو)واقع است. همچنین اولین پارچه بافته شده در ایران در روستای سلاله از توابع شهرستان گرمی کشف شده که هم اکنون در موزه ملی ایران نگهداری می‌شود.

تقسیمات کشوری:

• بخش مرکزی شهرستان مغان
  • دهستان اجارود غربی
  • دهستان اجارود مرکزی
  • دهستان انی
  • دهستان اجارود شمالی

شهرها: گرمی

• بخش انگوت
  • دهستان انگوت شرقی
  • دهستان انگوت غربی
  • دهستان پائین برزند

شهرها: تازه‌کند انگوت

• بخش موران
  • دهستان اجارود شرقی
  • دهستان آزادلو